کاغذ و محصولات کاغذی در هر جنبه ای از زندگی روزمره ی ما وجود دارد. بسیاری از ما روز خود را با محصولات کاغذی شروع می کنیم، بسته بندی غلات صبحانه مورد علاقه ما حاوی مقوا است، همچنین کارتن شیری که همراه با آن استفاده می کنیم. اگر مقداری از آن شیر ریخت، می توانید آن را با دستمال کاغذی تمیز کنید.
بچه های ما هر روز در مدرسه با استفاده از محصولات کاغذی می نویسند، نقاشی می کشند، یادداشت برداری می کنند، کاردستی می سازند و از کتاب های درسی می خوانند. بزرگسالان نیز در دفاتر و محل کار شان همین کار را می کنند (اغلب منهای کاردستی و کتاب های درسی).
حتی در فروشگاه های مواد غذایی، اغلب از ما این سؤال همیشگی را می پرسند: “کاغذ یا پلاستیک؟” وقتی زمان بررسی فرا می رسد البته، پاسخ شما به این باید همیشه این باشد: “من با خودم آوردم!
ما به شدت به مزایای محصولات کاغذی متکی هستیم، بنابراین باید بتوانیم تعداد بیشتری از آن ها را به روشی پایدار تولید کنیم. خوشبختانه کاغذ یکی از بازیافت ترین مواد در جهان است.
فرآیند کاغذهای بازیافتی جمع آوری شده در خانه، توسط گروه محیط زیستی ایران سبز یا در کارخانه های صنعتی، اساساً یکسان است. با این حال، با توجه به کیفیت کاغذ بازیافت شده، ممکن است در برخی موارد، مراحل اضافه یا حذف شوند، در حالی که روزنامه نازک سبک وزن به مراحل کمتری نسبت به جعبه های مقوایی ضخیم نیاز دارد. همچنین می توان برای حذف تعداد بیشتری از آلاینده ها در کاغذ مانند بیس فنل A، فتالات ها، فنل ها، روغن های معدنی، بی فنیل های پلی کلره (PCB) و فلزات سمی، مراحل بیشتری اضافه کرد.
مرحله 1: جمع آوری
فرآیند بازیافت کاغذ با تک تک شهروندان (منازل، مشاغل، دانشگاه ها، تولیدکنندگان صنعتی) که زباله های کاغذ را جمع آوری و در سطل های مشخصی ذخیره می کنند، آغاز می شود. بازیافتکنندگان و تاجران کاغذ این کاغذهای بازیافتی را جمعآوری میکنند و در یک ظرف بزرگ بازیافت با هم ترکیب میکنند.
مرحله 2: مرتب سازی و جا به جایی
پس از مرحله جمع آوری کاغذهای بازیافتی، کاغذ اندازه گیری و از نظر کیفیت درجه بندی می شود. کاغذهای باطله با کیفیت مشابه ترکیب می شوند، زیرا دارای مقادیر مشابهی از الیاف هستند که می توان از خمیر آن استخراج کرد. سپس کاغذ به مراکز بازیافت کارخانه کاغذسازی منتقل می شود.
پس از ورود به کارخانه ی کاغذسازی، کمیت و کیفیت (تمیز بودن و نوع) کاغذ اندازه گیری شده و قرارداد خرید برای بازیافت کننده صادر می شود. این اندازهگیریهای کیفیت کاغذ، همچنین برای تعیین اینکه آیا نوع کاغذ باطله مورد قبول یا رد است، استفاده میشود. برخی از بازیافتکنندگان گریدهای مخلوط کاغذ بازیافتی را میپذیرند، در حالی که برخی دیگر فقط کیفیت مطلوب کاغذهای باطله را میپذیرند.
پس از پذیرش توسط کارخانه های بازیافتی، کاغذ بازیافت شده بر اساس عملیات سطح و ساختار آن دسته بندی می شود. به عنوان مثال، کاغذهای سبک وزن بسیار نازک مانند روزنامه ها جدا از مواد کاغذی ضخیم مانند پوشه های کاغذی دسته بندی می شوند. این مرتب سازی مهم است، زیرا درجات مختلفی از مواد کاغذی بر اساس موادی که بازیافت می شوند تولید می شوند.
مرحله 3: خرد و خمیر کردن
پس از مرتبسازی، کاغذ را خرد میکنند تا به قطعات کوچک تقسیم شود. پس از ریز خرد شدن مواد، مقدار زیادی آب به همراه سایر مواد شیمیایی مانند پراکسید هیدروژن، هیدروکسید سدیم و سیلیکات سدیم اضافه می شود تا الیاف کاغذ شکسته و جدا شود. در این مرحله کاغذ به سلولز تجزیه می شود. مواد شیمیایی (Pulp) به دست آمده به عنوان خمیر شناخته می شود و کاملاً یکدست می باشد.
سپس خمیر کاغذ از طریق یک سری صفحات و یک فرآیند سانتریفیوژ مانند عبور داده میشود تا اشیاء بزرگتری مانند گیرههای کاغذ، منگنهها، نوارها و فیلمهای پلاستیکی که در کاغذ بازیافتشده گنجانده شدهاند، حذف شوند.
مرحله 4: آب شناور/ جوهرزدایی
پس از حذف اشیاء بزرگتر، خمیر کاغذ وارد یک ظرف بزرگ شده و روی آب شناور می شود. در این مرحله مواد شیمیایی و جریان هوا، رنگ ها و جوهرها را حذف می کنند تا خمیر کاملاً سفید و یکدست شود. اگر رنگ سفید به عنوان محصول مورد نظر باشد، ممکن است برای افزایش بیشتر سفیدی، پراکسید هیدروژن و سایر مواد سفید کننده اضافه شود. این مرحله به طور مداوم خمیر را سفید می کند تا زمانی که برای مرحله پردازش نهایی آماده شود.
گاهی اوقات برای ایجاد محصولات کاغذی رنگی، رنگ اضافه می شود و در برخی موارد مقدار کمی رنگ آبی و سیاه برای ایجاد کاغذ روکش دار سفید روشن اضافه می شود. خمیر کاغذ قهوه ای، مانند خمیر کاغذی که برای ساخت دستمال کاغذی استفاده می شود، سفید نمی شود.
خمیر به دست آمده در این مرحله، 99 درصد آب و یک درصد فیبر دارد، ممکن است با خمیر به دست آمده، مواد جدید ترکیب شود تا خواص آن افزایش یابد و سپس بر روی یک دستگاه کاغذ پمپاژ شود.
مرحله 5: خشک کردن/ پایان برای استفاده مجدد
سپس خمیر را روی غلتکهایی که آب اضافی را فشار میدهند، یا یک ماشین ارتعاشی میگذرانند تا محصولی از 50 درصد آب و 50 درصد فیبر ایجاد شود. خمیر را می توان به تنهایی استفاده کرد یا می توان الیاف چوب بکر اضافی را به خمیر اضافه کرد تا به کاغذ استحکام یا صافی بیشتری بدهد.
اگر کاغذ کوتد برای چاپ صاف مورد نظر باشد، ممکن است یک مخلوط پوششی روی کاغذ در پایان فرآیند تولید کاغذ یا پس از تکمیل فرآیند اعمال شود.
سپس، ورقها در دمای 130 درجه فارنهایت از غلتکهای گرم شده با بخار عبور میکنند تا رولهای بلندی از ورقههای کاغذ مسطح را تشکیل دهند. یک رول از این کاغذ می تواند تا 30 فوت عرض و تا 27 متریک تن وزن داشته باشد.
در این مرحله، گاهی اوقات پوشش هایی مانند نشاسته کاتیونی سیب زمینی و گندم به کاغذ اضافه می شود تا جوهر مانند هنگام نوشتن روی دستمال کاغذی پخش نشود. سپس انتهای رول بریده شده و بازیافت می شود تا خمیر جدیدی به دست آید.
سپس رول کاغذی بهدستآمده به بخشهای کوچکتر کوتاه میشود و برای تولیدکنندگان مختلفی که از کاغذ برای تولید محصول خود استفاده میکنند، مانند چاپ روزنامه، کاغذ بستهبندی، کاغذ چاپ و عایق سلولزی فرستاده میشود.
چه محصولاتی از کاغذ بازیافتی تولید می شوند؟
محصولات کاغذی بازیافتی در زندگی روزمره ما مورد استفاده قرار می گیرند و شما حتی ممکن است از آن آگاه نباشید. در واقع، تخمین زده می شود که سالانه 200 میلیون تن کاغذ و مقوا از کاغذ بازیافتی تولید می شود. این مقدار زیادی کاغذ بازیافت شده است که می توان آن را به محصولات جدید تبدیل کرد. رایج ترین نمونه های محصولات ساخته شده از کاغذ بازیافتی عبارتند از:
- کاغذ اداری
- دستمال کاغذی و دستمال توالت
- دستمال سفره و حوله کاغذی
- پوشک یک بار مصرف
- کارت تبریک
- انواع مقوا
- پاکت های کاغذی
- انواع جعبه و کارتن بسته بندی
- کاغذ کادو
- روزنامه و مجله
محصولات بازیافتی برای خرده فروشی، رستوران ها، و ساخت و ساز:
- عایق کاری ساختمان
- مقوا
- کیسه های کاغذی
- کارتن مقوایی بسته بندی
- بتن کاغذی و خشت ترکیبی
- پوشش روی سقف شینگل
- میزهای کامپوزیت کاغذی
- گچ تخته (صفحه گچ میان دولایه کاغذ که مانند تخته در دیوارسازی و تیغه سازی به کار می رود)
- جعبه کفش
وسایل هنری ساخته شده با کاغذ بازیافتی:
- مهره های کاغذی
- هنر اختلاط رنگ ها (collage)
- کاغذ رنگی
- کاغذهای دست ساز
- کارت تبریک
- جواهرات ملیله کاغذی
- دفتر طراحی یا اسکچ بوک
- پاپیه ماشه
- گلدان های کاغذی
- کاغذ آبرنگ
بدیهی است که بازیافت کاغذ در سراسر جهان بسیار مهم است. در نتیجه، ایجاد یک فرهنگ بازیافت در خانهها، ادارات و مدارس ما ایده بسیار خوبی است. شما نه تنها در حال صرفه جویی در محیط زیست هستید، بلکه در حال صرفه جویی در پول و کاهش ضایعات برای دفتر یا خانه خود می باشید.
منابع:کیمیا